Dijital Haber Tüketimi Üzerine Reuters Enstitüsü’nün 2024 Bulguları

Reuters Enstitüsü'nün yayımladığı Dijital Haber Raporu 2024, dünya genelinde dijital haber tüketim alışkanlıklarını, medya güvenini ve sosyal medya kullanımını ele alıyor. 47 ülkeden 94.943 yetişkinin katılımıyla hazırlanan bu rapor, dünya nüfusunun yarısının ulusal ve bölgesel seçimlere katıldığı bir dönemde gerçekleştirilmiştir. Ukrayna ve Gazze'deki savaşlar gibi önemli olayların yaşandığı bu dönemde, her 10 kişiden yaklaşık 4'ü (%39) haberlerden kaçınıyor. Bu oran, 7 yıl öncesine göre %10 artmış olup, dikkat çekici bir bulgudur.

10 Kişiden 6'sı Gerçek ve Sahte Haberleri Ayırt Etme Konusunda Endişeli

2024 raporu, dijital platform kullanıcılarının neyin doğru neyin sahte olduğu konusunda endişelerinin arttığını gösteriyor. İnternetteki kullanıcılarda bu endişe %3 artarak %56'dan %59'a çıkmış durumda. Özellikle seçim dönemlerinde bu kaygının daha da yükseldiği göze çarpıyor. Örneğin, 29 Mayıs'ta seçimlere giden Güney Afrika'da bu oran %81, 5 Kasım'da seçimlerin yapılacağı ABD'de %72 ve 4 Temmuz'da genel seçimlerin olduğu Birleşik Krallık'ta %70 olarak göze çarpıyor.

Dijital platform kullanıcılarına güvenilir içerikleri ayırt etmenin zorluğu sorulduğunda, TikTok kullanıcılarının %27'sinin güvenilir haberleri tespit etmekte zorlandığı ortaya çıktı. TikTok'un ana kullanıcı kitlesinin 18-34 yaş arasındaki gençler olması endişe verici olarak değerlendiriliyor. Diğer sosyal medya platformlarında bu oran TikTok'a göre daha düşük seyrediyor.

10 Kişiden 4'ü Haberden Kaçınıyor

2024 raporu, haberlerden uzak durma oranında önemli bir artış olduğunu gösteriyor. 2017 yılında %29 olan haberden kaçınma oranı, 2024'te %39'a ulaşmış durumda. Bu artış, insanların haber tüketim alışkanlıklarında belirgin bir değişikliği işaret ediyor.

Haber Tüketim Alışkanlığı Değişiyor mu?

Raporda, katılımcıların haber tüketim alışkanlıklarının değiştiği belirtiliyor. YouTube, TikTok ve Instagram gibi video tabanlı platformlarda haber tüketiminin arttığı görülüyor.

Platform bazında yapılan analizlerde:

- YouTube: %31 oranında haftalık haber kaynağı olarak kullanılıyor.

- WhatsApp: %21 ile ikinci sırada.

- TikTok: %13 oranında genç kullanıcılar arasında popüler.

Sosyal medya platformlarının haber tüketimi:

- Tayland'da %39

- Kenya'da %36

- Endonezya'da %29

- Peru'da %27

- Birleşik Krallık'ta %4

- Danimarka'da %3

- ABD'de %9 gibi düşük seviyelerde.

Dünya Genelinde Yalnızca 10 Kişiden 4'ü Haberlere Güveniyor

Araştırmaya göre, dünya genelinde katılımcıların sadece %40'ı çoğu habere genellikle güveniyor. Güven seviyesi, siyasi konum, yaş, gelir ve eğitim gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösteriyor.

Türkiye'den 2082 kişinin katıldığı ankette, en az güvenilen üç haber markası A Haber, ATV ve Sabah olarak öne çıkmış. TRT de bir önceki yıl sonuçlarına göre güven puanında üç puan kaybetmiş.

Raporun Türkiye Verileri

Raporun Türkiye bölümünde birçok önemli konuya değiniliyor.

- 2023 Seçimleri: Cumhurbaşkanlığı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimi sürecinde bazı kanalların iktidar partisine orantısız süre ayırdığı belirtilmiş.

- RTÜK Cezaları: NOW TV ve Halk TV'nin aldığı cezalar vurgulanmış.

- Güven Seviyeleri: Türkiye’de haberlere güven oranı %35 olarak ölçülmüş ve 47 ülke arasında 26. sırada yer almış.

Televizyon hâlâ Türkiye'de en etkili haber kaynağı olarak öne çıkıyor. Ancak, ulusal yayıncıların çevrimiçi haber servisleri de televizyon kadar etkili. Buna karşılık, basılı gazetelerin ciddi bir düşüş yaşadığı ve haftalık erişimin 2015 yılına göre yarıya indiği ifade ediliyor.

Türkiye'de Haber Kaynakları Sıralaması:

1. Çevrimiçi medya (sosyal medyanın da içinde bulunduğu) - %70
2. Televizyon - %56
3. Sosyal medya - %45
4. Basılı gazeteler - %19
5. 
   

En Merak Edilen Sorular

Dijital Haber Raporu 2024 Ne Zaman Yayınlandı?

Reuters Dijital Haber Raporu 2024, 2024 yılı boyunca toplanan verilerle 2024 yılının sonunda yayınlanmıştır. Bu yıllık rapor, dijital haber tüketim alışkanlıkları, medya güveni ve sosyal medya kullanımı gibi konularda dünya genelindeki eğilimleri incelemektedir. Rapor, 47 farklı ülkeden 94.943 yetişkinden toplanan verileri analiz ederek, medyanın dönüşen yüzünün resmini çizmektedir. Araştırma, seçimler ve savaşlar gibi kritik olayların etkilerini de göz önünde bulundurarak, haber tüketim alışkanlıklarındaki değişimleri nasıl etkilediğini detaylı bir şekilde sunar.

Dijital Haberlere Güven Ne Durumda?

Dijital haberlere güven dünya genelinde önemli bir konu olmaya devam ediyor. Reuters Dijital Haber Raporu 2024'e göre, dünya genelinde katılımcıların %40'ı çoğu habere genellikle güveniyor. Ancak bu oran, çeşitli faktörlere göre değişiklik göstermektedir. Siyasi konumlanış, yaş, gelir ve eğitim gibi etmenler güvende belirleyici rol oynar. Özellikle Türkiye’de haberlere güven oranının %35 olduğu belirtilmiştir. Güven seviyesi düşük kalırken, TikTok gibi platformlarda güvenilir haberleri tespit etmenin zorlukları artıyor ve bu da genel güveni sarsmaktadır.

Hangi Sosyal Medya Kullanıcıları Daha Fazla Endişeli?

Dijital platform kullanıcıları arasında sahte haber endişesi yaygın bir şekilde hissedilmektedir. Özellikle TikTok kullanıcıları, güvenilir haberleri ayırt etmekte daha fazla zorlanmaktadır. Rapora göre, TikTok kullanıcılarının %27’si güvenilir içerikleri tespit etmekte zorlandığını belirtmiştir. Sosyal medya platformlarının genç kullanıcılar arasında popüler olması, bu endişeyi daha da büyütmektedir. Genel anlamda, güvenilir ve sahte haberler arasında farkı ayırt etme zorluğu diğer platformlarda da ciddi boyutlardadır. Özellikle seçim dönemlerinde bu endişenin artması, haberlere duyulan güvende büyük bir sorun teşkil etmektedir.